ก่อนชมภาพยนตร์ หรือละครเรื่องใดก็ตามทางโทรทัศน์ คงคุ้นเคยกับตัวอักษร ส ท น13+ น15+ น18+ หรือ ฉ20+ เหล่านี้เป็นอย่างดี ตัวอักษรและตัวเลขนี้มีไว้เพื่อการใด ส่งผลกระทบอะไรต่อสังคมไทยบ้าง บทความนี้จะขอประชาสัมพันธ์ความรู้คร่าวๆ เกี่ยวกับการจัดเรตดังกล่าว

          อันดับแรก ต้องทำความเข้าใจก่อนว่าการให้เรต “ภาพยนตร์” กับ “รายการโทรทัศน์” นั้นต่างกัน เนื่องจากในด้านของรายการโทรทัศน์ที่เห็นว่ามีการเซ็นเซอร์กันในบางฉาก เช่น ละครเรื่องหนึ่ง เซ็นเซอร์ปืนหรือบุหรี่ที่คนร้ายถือในฉากออกไป เนื่องจากถ่ายทอดผ่านโทรทัศน์ในครัวเรือนที่ไม่สามารถจำกัดผู้ชมได้เช่นเดียวกับภาพยนตร์ที่มีพนักงานคอยตรวจตราผู้ชมก่อนเข้าโรง บทความนี้จึงขอกล่าวถึงเพียงการจัดเรตในภาพยนตร์เท่านั้น

          สมัยก่อนเราใช้เรต PG, R ฯลฯ ตามแบบสากล เช่น อเมริกา แต่กฎกระทรวงวัฒนธรรม พระราชบัญญัติ ภาพยนตร์และวิดีทัศน์ พ.ศ.2551 ประกาศจัดเรตภาพยนตร์ใหม่สำหรับคนไทยโดยเฉพาะ มีทั้งหมด 7 ประเภทด้วยกัน

1.“ส” ภาพยนตร์ที่ส่งเสริมการเรียนรู้และควรส่งเสริมให้มีการดู

2.“ท” ภาพยนตร์ที่เหมาะสำหรับผู้ดูทั่วไป

3.“น13+” ภาพยนตร์ที่เหมาะสมสำหรับผู้มีอายุตั้งแต่ 13 ปีขึ้นไป

4.“น15+” ภาพยนตร์ที่เหมาะสมสำหรับผู้มีอายุตั้งแต่ 15 ปีขึ้นไป

5.“น18+” ภาพยนตร์ที่เหมาะสมสำหรับผู้ชมอายุ 18 ปีขึ้นไป

6.“ฉ20+” ภาพยนตร์ที่ห้ามผู้มีอายุต่ำกว่า 20 ปี

7.ภาพยนตร์ที่ห้ามเผยแพร่ในราชอาณาจักร (ไม่มีสัญลักษณ์)

          เรตเหล่านี้มีวิธีการจัดอย่างไรนั้น ข้อมูลจากไทยรัฐออนไลน์ซึ่งได้ทำการสัมภาษณ์ผู้สันทัดกรณีการจัดเรตติ้งภาพยนตร์ท่านหนึ่งอธิบายว่า เจ้าของภาพยนตร์ต้องมายื่นเรื่อง ‘ขอนำภาพยนตร์ตรวจพิจารณาเพื่อออกเผยแพร่ในราชอาณาจักร’ ก่อน โดยจะมี “คณะกรรมการพิจารณาภาพยนตร์” คอยชมภาพยนตร์ทั้งเรื่องและคอมเมนต์ก่อนจะสั่งตัดหรือแบน ส่วนสิ่งที่คณะกรรมการจะพิจารณามีสามข้อคือ

1.ความรุนแรง ไม่ว่าจะเป็นด้านใดก็ตาม จะพิจารณาตั้งแต่เรต 15+ ขึ้นไป 

2.เพศ จะมากหรือน้อย หากมี จะจัดอยู่ในเรต 18+ แต่ยังต้องตรวจสอบต่ออีกว่าขัดต่อศีลธรรมอันดีของประชาชนหรือไม่ ฉากที่ขัดต่อศีลธรรมอาจได้เรต 20+ ยกเว้นหากเห็นอวัยวะเพศชัดเจนจะไม่อนุญาตให้ฉาย

3.ภาษา หากมีการใช้คำพูดหยาบคาย พิจารณาตั้งแต่เรต 15+ ทันที

ในด้านผลกระทบต่อสังคมนั้น ภาพยนตร์ในทุกเรตที่ได้จัดไว้ ไม่มีการห้ามเข้าชมแต่อย่างใด ยกเว้นเรต ฉ20+ ที่ทางโรงภาพยนตร์อาจมีมาตรการขอความร่วมมือตรวจบัตรประชาชนของผู้ชมก่อนเข้าโรงภาพยนตร์ ฉะนั้นพ่อแม่ ผู้ปกครองควรศึกษาประเภทและเรตของภาพยนตร์ก่อนการพาบุตรหลานเข้าชม

http://www.m-culture.go.th/ranong/index.php/องค์ความรู้/2013-09-30-07-09-29/2013-09-30-07-19-42/item/การจัดเรตติ้งรายการ
http://transform.in.th/2011/04/censor-and-rating/ 
เฟซบุ๊คเพจโรงภาพยนตร์ SF Cinema เรื่อง การจัดเรตฉายภาพยนตร์ในเมืองไทย ปี 2009
http://www.thairath.co.th/content/465240