หวยอยู่คู่คนไทยมานานเกือบ 200 ปี โดยจุดเริ่มต้นที่เป็นรูปธรรมคือ มีการตั้งโรงหวยขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 3 จุดประสงค์เพื่อให้ประชาชนเอาเงินที่ฝังไว้ในดินออกมาใช้ แล้ววัฒนธรรมหวยก็มีพัฒนาการต่อเนื่องมาทุกยุคทุกสมัย ‘จากโรงหวยสู่กองสลาก’
.
จนเมื่อปี 2544 ที่มีการสำรวจของสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พบว่าคนไทยอายุเกิน 15 ปีเล่นการพนันชนิดหวยกว่า 23.7 ล้านคน หรือประมาณ 51 เปอร์เซ็นต์ของประชากร แปลว่า คนครึ่งหนึ่งของประเทศเล่นหวย
.
โดยหวยในที่นี้หมายถึงหวยสองประเภท ทั้ง ‘สลากกินแบ่งรัฐบาล’ และ ‘หวยใต้ดิน’ ยังมีข้อมูลระบุว่านักเสี่ยงโชคจะเล่นหวยทั้งสองประเภทด้วยจำนวนเงินที่ใกล้เคียงกัน
.
หมายความว่า ถ้ารายได้กองสลากอยู่ที่หลักหมื่นล้าน เงินไหลเวียนที่อยู่ในธุรกิจหวยใต้ดินคงมีจำนวนไม่ต่างกัน ซึ่งคือเงินผิดกฎหมาย
.
รัฐบาลทักษิณ ชินวัตร จึงริเริ่มนโยบาย ‘หวยบนดิน’ จุดประสงค์เพื่อนำเงินผิดกฎหมายจากหวยใต้ดินมาอยู่บนดิน ตัดวงจรเงินมืด ล้างบางกลุ่มอิทธิพลเบื้องหลังหวย และนำรายได้ไปสร้างประโยชน์แก่ประเทศชาติ ผ่านหลายโครงการ หนึ่งในนั้นคือโครงการหนึ่งอำเภอหนึ่งทุน (ODOS)
.
#ณวันนั้น 1 สิงหาคม 2546 เป็นวันที่มีการออกรางวัลสลาก ‘หวยบนดิน’ งวดแรก หลังจากคณะรัฐมนตรีมีมติให้สำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล ดำเนินการจำหน่ายสลากแบบเลขท้าย 3 ตัวและ 2 ตัวเพิ่มเติม จากการจำหน่ายสลากกินแบ่งแบบเดิม ซึ่งเป็นสลากรัฐบาลในราคาที่ย่อมเยา โดยประเภทของสลาก แบ่งเป็น
.
สลากชนิดราคา 20 บาท มีสีเขียวเหมือนธนบัตร 20 บาท

สลากชนิดราคา 50 บาท มีสีฟ้าเหมือนธนบัตร 50 บาท

สลากชนิดราคา 100 บาท มีสีแดงเหมือนธนบัตร 100 บาท
.
รางวัลสลากแบ่งออกเป็น 3 ตัวตรง , 3 ตัวโต๊ด , 2 ตัวบน , 2 ตัวล่าง ผู้ซื้อสามารถเลือกหมายเลขใดก็ได้กรอกลงในช่อง ภายในสลากจะมีการกรอกชื่อผู้ขายเพื่อการตรวจสอบ ส่วนการออกเลขรางวัลนั้นใช้หมายเลขเดียวกันกับสลากกินแบ่งรัฐบาล เรียกได้ว่าเหมือนหวยใต้ดินทุกประการแต่ถูกกฎหมายและมีรัฐบาลเป็นเจ้ามือ
.
‘หวยบนดิน’ เป็นหนึ่งนโยบายที่ได้รับความนิยมจากประชาชนเป็นจำนวนมาก เพราะเป็นการนำความต้องการของประชาชนมาสร้างเป็นนโยบายอย่างแท้จริง ผู้ซื้อหวยส่วนใหญ่ไม่มีใครซื้อเพื่อหวังเงินรางวัลที่ 1-5 แต่หวังรางวัลเลขท้าย 2 ตัว หรือเลขท้าย 3 ตัวมากกว่า แต่กลับต้องซื้อในราคา 80-100 บาท(สลากเกินราคา) เพื่อลุ้นให้ถูกรางวัล
.
ในขณะที่หวยบนดิน ซึ่งมีลักษณะเดียวกันกับหวยใต้ดิน คือการขายสลากในราคา 20-100 บาท เพื่อลุ้นรางวัล ทำให้ผู้นิยมเสี่ยงโชคกับหวยสามารถบริหารความเสี่ยงของตัวเองได้ดีมากยิ่งขึ้นด้วยราคาที่ถูกลง หรือจะเรียกได้ว่าเป็นความเสี่ยงที่ยุติธรรมมากขึ้น และการเล่นหวยบนดินกับรัฐบาลมีความเสี่ยงน้อยกว่าเจ้ามือใต้ดินแน่นอน ทั้งถูกกฎหมาย ไม่อั้น ไม่จ่ายครึ่งราคา ไม่หนีและจ่ายแน่นอน ที่สำคัญเงินหวยตรงนี้ยังนำกลับไปพัฒนาประเทศอีกด้วย
.
หลักฐานเชิงประจักษ์ว่านโยบาย ‘หวยบนดิน’ ประสบความสำเร็จคือรายได้ของสำนักงานสลากฯ ที่เพิ่มขึ้นอย่างก้าวกระโดดในช่วงที่มีการจำหน่ายหวยบนดิน ปี 2546 – 2549
ปี 2546 มีรายได้รวม 36,692 ล้านบาท
ปี 2547 มีรายได้รวม 76,429 ล้านบาท เพิ่มขึ้นจากเมื่อก่อน 108%
ปี 2548 มีรายได้รวม 82,718 ล้านบาท
ปี 2549 มีรายได้รวม 92,764 ล้านบาท
.
จากข้อมูลของคณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทยในการศึกษา “พฤติกรรมการบริโภคหวยใต้ดิน – หวยบนดินของไทย (2549) ” พบว่า นโยบายหวยบนดินส่งผลให้จำนวนของผู้เล่นหวยมีเท่าเดิม แต่กลับเลือกที่จะเล่นหวยใต้ดินน้อยลง
.
โดยกลุ่มตัวอย่างผู้ซื้อหวยส่วนใหญ่ 44.1% ให้ข้อมูลว่าซื้อหวยใต้ดินลดลง โดยมีเหตุผลคือ หวยใต้ดินหาซื้อยาก, กลัวผิดกฎหมาย, ต้องการถูกรางวัลแจ็กพอต และกลัวเจ้ามือเบี้ยว เหลือเพียง 26.1 % ที่ยังซื้อหวยใต้ดินอยู่ นั้นหมายความว่ารายได้ที่เพิ่มขึ้นส่วนใหญ่ของกองสลากเป็นการนำเงินใต้ดินขึ้นมาบนดินตามชื่อของนโยบาย
.
แต่ใช่ว่านโยบายหวยบนดินจะมีแต่ข้อดีและการสรรเสริญเยินยอ มีเสียงวิพากษ์วิจารณ์จากมุมมองทางศีลธรรมคัดค้านด้วยข้อหา “มอมเมา” และกลัวว่าจะนำเงินที่ได้จากนโยบายเงินสีเทานี้ไปใช้ผิดทาง
.
หวยบนดินออกรางวัลทั้งสิ้น 80 งวด โดยงวดสุดท้ายคือวันที่ 16 พฤศจิกายน พ.ศ. 2549 หลังจากเกิดรัฐประหาร พ.ศ. 2549 โดย รัฐบาลสุรยุทธ์ จุลานนท์ สั่งยกเลิกและได้ให้ คณะกรรมการตรวจสอบการกระทำที่ก่อให้เกิดความเสียหายแก่รัฐ (คตส.) ที่ตั้งโดยคณะรัฐประหารเข้ามาตรวจสอบโครงการดังกล่าว ก่อนจะส่งต่อให้ ป.ป.ช. ดำเนินการ
.
เมื่อวันที่ 30 กันยายน พ.ศ. 2552 ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมืองได้พิพากษาว่า การออกหวยบนดินไม่ชอบด้วยกฎหมาย อันเป็นการฝ่าฝืนพระราชบัญญัติเงินคงคลัง พ.ศ. 2491 มาตรา 4 และมาตรา 13 ให้ดำเนินคดีตามพระราชบัญญัติสำนักงานสลากกินแบ่งรัฐบาล พ.ศ. 2517 มาตรา 23 และมาตรา 27 แก่คณะรัฐมนตรีชุด พ.ต.ท.ทักษิณ และคณะกรรมการสลากฯ ในสมัยนั้น รวม 47 คน
.
ในวันที่ 6 มิ.ย. 2562 ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง ได้พิพากษาจำคุก 2 ปี อดีตนายกรัฐมนตรีทักษิณ ชินวัตร ในคดีดังกล่าวเนื่องจากสร้างความเสียหาย ไม่คำนึงถึงวัตถุประสงค์การออกสลาก เป็นไปลักษณะเดียวกับหวยใต้ดิน และมอมเมาประชาชน
.
ตลอด 15 ปีที่ไม่มีหวยบนดินตั้งแต่ปี 2549 ส่งผลให้ทุกวันนี้เจ้ามือหวยใต้ดินได้ประโยชน์มหาศาล อิทธิพลมืดยิ่งเบ่งบาน เพราะทุกอย่างถูกกวาดเก็บอยู่ใต้โต๊ะ ไม่มีการทำให้เกิดความโปร่งใส ไม่มีการตรวจสอบเพื่อการจัดเก็บภาษี การจัดทำหวยใต้ดินโดยรัฐบาลถูกตัดสินว่าเป็นสิ่งมอมเมา ในขณะที่การทำหวยใต้ดินโดยเจ้ามือหวยยังคงดำเนินต่อไปโดยไร้การตรวจสอบ
.

อ้างอิง :
– นพนันท์ วรรณเทพสกุล เศรษฐกิจหวยใต้ดิน : มุมมองการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างเศรษฐกิจสังคมไทยผ่านธรกุิจการพนัน https://bit.ly/3fbWSyj
– พฤติกรรมการบริโภคหวยใต้ดิน-หวยบนดินของไทย (2549) เสาวณีย์ ไทยรุ่งโรจน์
– https://bit.ly/3lh8eoz
– https://bit.ly/3xg3xOv
– https://bit.ly/3ifjAHX
– https://bit.ly/2VfXQTf
– https://bit.ly/2VosTfv